Aan het woord: Ramses groot, ENIK Recovery College

‘Je kan het leven niet vatten in plannen. En dat is denk ik precies, wat we door de Corona-crisis hebben geleerd.'

In de komende blogs spreken we iedere keer iemand die werkt voor een inspirerende organisatie. We trappen de blog af met Ramses Groot, die bij ENIK Recovery College werkt. Caro ging met hem in gesprek over zijn organisatie, het effect van de Corona-crisis en hoe je verbinding houdt met anderen in deze tijd.

Ramses werkt als peer supporter. Hij werkt bij ENIK: een centrum voor ontwikkeling en scholing rondom psychisch herstel. Hij faciliteert daarin cursussen zoals herstelwerkgroepen, WRAP en de herstelgroep omgaan met autisme. Wat het werk van Ramses zo bijzonder maakt, is dat hij vanuit gelijkwaardigheid met de deelnemers gesprekken aangaat. Zowel hij als de deelnemers hebben ervaring op het gebied van ontwrichting in hun leven.

Gelijkwaardigheid

Ik vroeg hem hoe de gelijkwaardigheid tussen hem en de deelnemers tot stand komt: ‘Iedereen heeft hier levenservaring, daardoor maak je makkelijker contact. Je bent er om van elkaar te leren. Door in gesprek te gaan, leer je veel van elkaar. Naast dat wij de cursussen faciliteren, stimuleren we de deelnemers ook om zelf een bijdrage te leveren.’ Over twee weken heeft hij vakantie en dan nemen groepsleden het samen met zijn mede-facilitator over. ‘Dat is creatie en co-creatie.’

Verbinding in tijden van Corona

In deze Corona-tijd gingen veel cursussen door. De gebouwen van ENIK zijn zo ingericht dat ze aansluiten op de anderhalve meter regel. Daarnaast zijn de groepen niet groot: ongeveer 6 tot 8 personen. ‘We willen het liefst alles door laten gaan, omdat we merken dat fysiek contact belangrijk is. Maar door de strengere lockdown moeten we binnenkort ook even dicht. We hebben het programma online aangepast. Online gaan vooral creatieve dingen door: mediteren, schilderen en schrijfworkshops. Mensen hebben nu vooral behoefte aan creatieve dingen doen.’ vertelt Ramses.

Hij merkt dat er veel mooie initiatieven ontstaan binnen ENIK. Bij Jij & ik komen mensen bijeen om gewoon wat te kletsen. Daar worden nummers uitgewisseld om met elkaar contact te houden, als het even wat minder gaat. Toch ziet hij ook dat af en toe spanningen hoog oplopen door de Corona-situatie, omdat iedereen een mening heeft over de aanpak van het kabinet. Ramses denkt dat mensen die in herstel zijn en al veel met zelfontwikkeling bezig zijn, misschien wel beter omgaan met de onzekerheid van deze tijd dan anderen. Zij hebben al tools en realiseren zich misschien al, dat je de lat niet altijd zo hoog hoeft te leggen.

‘Het is soms lastig om een goed moment binnen een online vergadering te vinden om naar voren te stappen.’

Binnen de organisatie merkt Ramses dat hij veel verbinding met collega’s ervaart. Dat komt omdat hij zijn leidinggevenden en collega’s ook als ‘mens’ kent. ‘Ik kan altijd iedereen bellen, ik voel ook de vrijheid om dingen met ze te bespreken.’ zegt hij. Er is veel contact met collega’s, ook in deze tijd. Wel merkt Ramses dat hij gesprekjes die normaal gesproken in de wandelgangen plaats vonden soms mist. ‘Het is soms lastig om een goed moment binnen een online vergadering te vinden om naar voren te stappen.’ Als hij mensen één op één wil spreken, pakt hij nu liever de telefoon.

Mensen benaderen als 'mens'

De thema’s van ons ALLéén spel zijn dromen en angsten, daar schuwt Ramses niet voor om over te praten. Binnen ENIK worden deze thema’s vaak besproken. Er is een open sfeer bij ENIK, waardoor mensen zich snel op hun gemak voelen. Niemand is ‘normaal’, iedereen heeft wel ‘iets’, daar gaat Ramses vanuit. Als hij één ding heeft geleerd dan is het wel dat iedereen angsten heeft. Daarom kunnen we er best open over spreken. Ramses wil mensen niet benaderen vanuit hun label of diagnose, maar gewoon vanuit wie ze zijn als mens. ‘Ik zeg altijd: ik weet niets. Vertel maar wie jij bent en hoe jij werkt. Zo kom je ook achter de soms verborgen verborgen dromen van iemand.’

Voor sommige mensen is dit een compleet andere aanpak dan ze gewend zijn. Ramses krijgt soms terug van mensen dat hulpverleners nog nooit de vraag hebben gesteld ‘Hoe is dat voor jou?’ Of ‘Wat gaat er dan in jouw hoofd om?’ Dit verbaast Ramses. Voor hem is het vanzelfsprekend om hiernaar te vragen.

'Er zijn veel initiatieven waardoor je in contact kan komen met mensen, als je ze maar weet te vinden.'

Een hart onder de riem

Ik vroeg Ramses wat hij ervan vond dat premier Rutte in de laatste persconferentie van 3 november een hart onder de riem stak voor jongeren en mensen met depressieve gevoelens in zelf-isolatie. Hij antwoordde daarop: ‘het is triest dat dit na een half jaar pas ter sprake komt, maar ik vind het ook een vooruitgang. Het komt naar voren nu en dat is goed. Maar mijn tweede gedachte is ook: hoe doen we dat dan?’ Ik vroeg hem wat hij als tip zou hebben voor mensen die nu in zelf-isolatie depressieve gevoelens ervaren. Daarop zei hij dat er heel veel initiatieven zijn waardoor je in contact kan komen met mensen, als je ze maar weet te vinden.

En daar is waar het nu nog een beetje aan schort: er zijn veel initiatieven, maar je raakt de weg kwijt als je op internet gaat zoeken. Daarom zou er eigenlijk een platform moeten zijn waarop deze initiatieven verzameld staan, vindt Ramses. Als initiatieven waar mensen iets aan kunnen hebben in deze tijd noemt hij de cursussen van ENIK, het jongerenplatform vanuit de Socialrun genaamd ‘de Aanstichters’ en lokale buurthuis initiatieven zoals Wandelmaatjes. Er zijn veel mogelijkheden en je moet kijken naar wat er kan.

Interesse in de wereld

Voor Ramses is verbinding maken interesse tonen in de wereld en de mensen om je heen. ‘écht verbinding maken is open blijven staan voor de wereld om je heen. Mensen niet veroordelen voordat je ze hebt leren kennen. Het is makkelijk om mensen weg te stoppen. Als iemand schreeuwend over straat loopt kun je in plaats van met een boog er omheen lopen ook vragen: wat is er aan de hand?’

Ramses is erg blij met zijn werk. Naast ENIK werkt hij ook bij Lister. Hij vindt het af en toe bizar om tien jaar terug te kijken en te beseffen waar hij nu mee bezig is. Wat hij het mooie vindt aan zijn werk is dat hij met mensen meeloopt. Hij kijkt hoe zij dingen willen aanpakken. In plaats van tegen iemand te zeggen: ‘Nee, je mag geen medicijnen afbouwen’, zegt hij: ‘Ga het maar proberen, we blijven bij je en we helpen je waar nodig. Hij zegt dat je wel protocollen en plannen kan maken, maar soms gebeurt het leven terwijl je plannen maakt. ‘Je kan het leven niet vatten in plannen.’ En dat is denk ik precies, wat we door de Corona-crisis hebben geleerd.

'Je kunt wel protocollen en plannen maken, maar soms gebeurt het leven terwijl je plannen maakt.'

Foto door: Gerbrand Langenberg